Dit artikel van Kevin verscheen ook op Intermediair.

Glimlachen, je publiek aankijken, duidelijk articuleren, af en toe bewegen, niet te snel praten én ook nog een goed verhaal vertellen. Om overtuigend te presenteren moet je je focussen op heel veel dingen tegelijk. Of juist niet? Kevin legt het je uit.

Goede intentie, slechte presentatie

Daar zat hij dan: Erik. Uit enthousiasme ruim op tijd aanwezig in de trainingsruimte en helemaal klaar om aan de slag te gaan. Tijdens het voorstelrondje vroeg ik hem waarom hij de stap had gezet om hier vandaag te zijn.

‘Ik wil écht veel meer overtuigen. Bij het bedrijf waar ik werk geef ik regelmatig presentaties om het hele team mee te krijgen, maar ik merk dat het draagvlak uitblijft. Van mijn collega’s hoor ik dat ik minder snel moet praten en dat ik echt meer rechtop moet staan. Ik hoor ook vaak dat ik mijn publiek niet genoeg aankijk. En wat moet ik in hemelsnaam met mijn handen doen? Nou, dat wil ik dus leren. Oh ja, en ik wil natuurlijk ook gewoon een goed verhaal hebben.’

Tijdens de oefenronde begon Erik aan zijn presentatie. Terwijl hij midden in zijn verhaal zat stopte hij, haalde diep adem en zei: ‘Sorry hoor, ik praat weer veel te snel’. Hij liet nog een laatste zucht, haalde zijn handen uit zijn zakken en ging zelfverzekerd weer door. Een paar zinnen later ging het weer mis. ‘Maar uhm….’ zei hij afgeleid. ‘Wat ik dus heb laten zien is.. uhm…’. Hij ging rechterop staan, keek de andere deelnemers één voor één aan. ‘Ja, uh, wat ik dus heb laten zien is dat we echt aan de slag moeten met dit plan. Dank jullie wel.’

Na een twijfelachtig applaus van de groep was het tijd voor feedback. Ze waren trots en vonden het stoer dat Erik voor de groep was gaan staan. Maar, het was toch wel erg lastig geweest om zijn verhaal helemaal te volgen. Wat hij nu precies verteld had, wisten ze niet. Het voelde van de hak op de tak, zowel zijn verhaal als hoe hij voor de groep stond. ‘Lekker dan’, dacht Erik. ‘Ben ik zo hard aan het werk – aankijken, glimlachen, pauzes laten vallen – krijg ik dit als feedback’.

Wat gaat er mis?

Regelmatig heb ik deelnemers zoals Erik in mijn training. Terwijl ze ontzettend hun best aan het doen zijn om een knallende presentatie neer te zetten, zijn ze met zo veel dingen tegelijk bezig dat hun hoofd wordt overspoeld met gedachtes:

• Niet te snel praten…
• Laat ik genoeg pauzes vallen?
• Oh ja, publiek aankijken!
• Waar was ik ook alweer?
• Ik weet niet wat ik met mijn handen moet doen.
• Wanneer moet de volgende slide komen?
• Vinden ze mijn verhaal wel interessant?
• Stevig staan. Rechtop en op twee benen
• Beweeg ik niet te veel?
• Zien ze dat ik zweet?
• Hmm, wat is mijn intonatie eigenlijk raar.
• Ik hoop niet dat ze straks vragen gaan stellen.
• Stress, stress, paniek, paniek @#!*~

Word je er al onrustig van? Dat is niet zo gek. Een mens kan namelijk maar met 5 tot 9 dingen tegelijkertijd bewust bezig zijn (afhankelijk van welk onderzoek je er op openslaat). In een stressvolle situatie – wat presenteren nu eenmaal is – is het dus al heel wat als je je kunt focussen op 5 dingen.

Toch wil je je vaak, net als Erik, bezighouden met van alles tegelijk. En daar gaat het fout. Want op het moment dat je denkt aan rechtop staan, glimlachen, rustig ademhalen, oogcontact maken en je slides, is de kans groot dat je de rode draad van je verhaal alweer kwijt bent. Op het moment dat je de draad weer hebt opgepakt, verlies je waarschijnlijk weer de focus op een van de andere punten. En zo spring je, net als Erik, zowel in je verhaal als in hoe je voor de groep staat van de hak op de tak. Hoe voorkom je dit?

Effectieve voorbereiding

Mijn tip voor een overtuigende presentatie is: focus eerst op je verhaal en bedenk waarom je achter jouw boodschap staat. Want als jij er niet in gelooft, wie dan wel? De eerste stap in overtuigend presenteren is ervoor zorgen dat je je verhaal machtig bent. Alle andere aandachtspunten – aankijken, glimlachen, interactie – zijn van latere zorg.

Het leuke is: hoe zekerder jij je voelt over je verhaal, hoe minder je hoeft te focussen op non-verbale ‘trucs’. Sta je volledig achter je verhaal? Dan zie je dat direct terug in je glimlach, lichaamshouding en manier van vertellen.

Het volgende stappenplan helpt je bij het voorbereiden van je presentatie. Hiermee focus je op het juiste moment op de juiste punten:

1. Wat is de kern van jouw verhaal?
2. Waarom geloof jij in wat je vertelt?
3. Hoe ga je je verhaal vertellen? (de non-verbale aandachtspunten).
4. Focus voor interactie met je publiek*

Zorg ervoor dat je een punt volledig hebt afgerond voordat je verder gaat met de volgende stap, begin bij punt een en loop ze één voor één door.

* Pas als je punt 1 t/m 3 hebt doorlopen, heb je focus over voor interactie met je publiek

De juiste focus

Gaat jouw presentatie net als die van Erik vaak alle kanten op? Focus dan eerst op je verhaal. Grote kans dat je dan presenteert met een glimlach, terwijl je je publiek aankijkt én stevig op twee benen staat. En dat allemaal zonder er te veel bij na te denken!